Over “The Bad Guys 2” en de kosmische roof door de miljardairsklasse

De wereld van Bad Boys 2 is ook de onze: het is de wereld waarin miljardairs 'denken' en stelen op planetaire en kosmische schaal; waarin ze nadenken over het delven van asteroïden; waarin ze investeren in startups voor tijd- en ruimtereizen – niet om mensen te voeden of te genezen, maar om de ruimte, tijd en mogelijkheden zelf te bezitten.

Met Bad Boys 2 (Pierre Perifel, 2025), gebaseerd op de stripreeks van de Australische auteur Aaron Blabey, biedt DreamWorks Animation meer dan een familievriendelijke film; het roept, misschien onbedoeld, een parabel op voor onze tijd. Nadat ik de film met mijn negenjarige zoon heb gezien, ben ik ervan overtuigd: dit gaat niet over misdaad in de conventionele zin van het woord, noch over verlossing in de moralistische zin van het woord. Wat zich op het scherm ontvouwt, is een gecondenseerde allegorie van extractivisme, een roof die alles tot doel heeft, waarvan het doel leeg is en waarvan het middel de planetaire verwoesting is die voortvloeit uit het extractivistische gedrag van de miljardairsklasse.

Sneeuwluipaard Kitty Kat en haar handlangers (Doom en Pigtail) proberen al het goud van de aarde te stelen met een MacGuffinite, een speciale magneet die goud aantrekt en is geïnstalleerd op een ruimtestation dat in een baan om onze planeet draait. Om dit te bereiken, dwingt Kitty Kat de slechteriken (Wolf en zijn vrienden) om haar te helpen de MOON X-raket te stelen, eigendom van miljardair Mr. Moon, een nauwelijks verhulde parodie op Elon Musk.

Hoewel deze zinloze diefstal wordt gepresenteerd als een equivalent van de carjacking door Wolf en zijn vrienden aan het begin van de film, eveneens zonder specifiek motief uitgevoerd, is Kitty Kats planetaire piraterij anders. Het doel is accumulatie – macht omwille van meer macht. Het heeft geen inherent doel. (Het goud, eenmaal in beslag genomen, zal nutteloos in een baan om de aarde cirkelen. In die zin is het niet te onderscheiden van MacGaffinite, een verwijzing naar Alfred Hitchcock – en Angus MacPhail vóór hem – die de term MacGaffine bedacht en gebruikte om te verwijzen naar een object, apparaat of gebeurtenis die noodzakelijk is voor de plot en de motivatie van de personages, maar op zichzelf onbelangrijk, onbeduidend of irrelevant.) Het waardeert spektakel boven elke andere rechtvaardiging. En het veroorzaakt onherstelbare schade die verder gaat dan de loutere ongeoorloofde vervreemding van bezittingen.

Hamsteren is de kristallisatie van een gewelddadige impuls, die ernaar streeft vloeibaar leven te transformeren tot geïmmobiliseerd bezit. Wanneer dit bezit goud is – misschien wel de meest gemythologiseerde substantie in de geschiedenis van het menselijk verlangen – krijgt de daad een bijna theologische dimensie. Want in Bad Boys 2 heeft de zoektocht van de schurk naar goud weinig te maken met hebzucht in de vulgaire zin van het woord. In plaats daarvan wordt het gemotiveerd door een ontologische ambitie: het bezitten van datgene wat de tijd weerstaat, datgene wat niet roest, vergaat of sterft. Goud wordt het icoon van onsterfelijkheid en van het bestaan zelf, geconcentreerd in de handen (en zelfs de poten) van enkelen. Maar dit heeft een prijs. Deze prijs, suggereert de film, zij het indirect, is ecologisch.

Getrokken in een baan om de aarde, laat het goud enorme ruïnes achter – van de lucht, van gebouwen, van menselijke lichamen, van sociaal vertrouwen. Zelfs in zijn geanimeerde vorm vangen we een glimp op van een langzaam geweld dat zich voor de ogen van de toeschouwers versnelt. Vernietigde ecosystemen, vervuilde atmosferen en de lichamen van gebroken arbeiders zijn noodzakelijk om dergelijke rijkdom mogelijk te maken. De schurkachtige miljardair is geen geïsoleerde figuur van het kwaad. Hij (in de film vertegenwoordigd door Kitty Kat) is de distillatie van een complete metafysica, vertaald naar economie, waarvan de logica het leven reduceert tot grondstoffen en grondstoffen tot kapitaal.

In dit licht is de "overval" in de film een allegorie op extractivisme. Kitty Kat en haar metgezellen stelen niet alleen goud. Ze voeren het fundamentele en voortdurend herhaalde gebaar van het koloniaal-kapitalistische wereldbeeld uit: waarde uit de wereld halen, elders concentreren (in dit geval in het kosmische hiernamaals) en het losmaken van de netwerken van relaties die er voorheen betekenis aan gaven. Dit is dus een animatiefilm over de metafysica van kapitalistische en koloniale onteigening op planetaire schaal.

Er zou veel meer gezegd kunnen worden over de verdierlijking van de hoofdpersonages, die naadloos overgaan in mensen, zoals bijvoorbeeld politiechef Misty Luggins. Waarom ze snelle auto's of onbeperkte hoeveelheden goud zouden willen, wordt nooit duidelijk. Maar hun wereld in Bad Boys 2 is ook de onze. Het is een wereld waarin miljardairs 'denken' en stelen op planetaire en kosmische schaal; ze overwegen asteroïdemijnbouw, investeren in startups voor tijd- en ruimtereizen – niet om te voeden of te genezen – maar om juist ruimte, tijd en mogelijkheden zelf te bezitten. De MacGuffinite wordt een metafoor voor cryptovaluta, ruimtekolonisatie, koolstofkredietreserves – instrumenten voor onbeantwoorde en onbetaalde winning.

Uiteindelijk wordt Kitty Kat gearresteerd; haar collega's – Pigtail en Doom – verrichten taakstraffen; Lobo en co. infiltreren een geheime dienst. Maar de film slaagt er niet in de onderliggende logica te ontmantelen, die stelt dat het stelen, onttrekken en hamsteren van planetaire waarde voor niets een legitieme claim op macht is. Zoals vaak in Hollywood, benoemt de film het probleem en beschrijft de gevolgen ervan kristalhelder. Maar hij slaagt er niet in om, binnen het verhaal, de structuren te ontmantelen die het probleem op wereldschaal catastrofaal maken.

Wat overblijft is spanning. De film schetst geen utopie voorbij de accumulatie, maar wijst op breuk in momenten van compassie en liefde. Hij verbeeldt zich geen wereld waarin goud niet gedolven hoeft te worden, maar wijst eerder op de ramp die gepaard gaat met de planetaire schaal van extractivisme. Net als Bertolt Brecht, die retorisch vroeg: "Wat is een bank beroven vergeleken met het oprichten van een bank?", brengt Bad Boys 2 over dat echt kwaad geen kleine misdaad is – het is proberen de wereld toe te eigenen en te transformeren tot menselijke en niet-menselijke hulpbronnen die in de handen van enkelen worden gehamsterd.